اختلال توجه (ADHD)

وقتی شما یا یکی از عزیزانتان با کمبود توجه، تمرکز ضعیف و مشکلات رفتاری دست و پنجه نرم می کنید، موقعیت استرس آوری ایجاد می شود که می تواند در مدرسه، محل کار و یا در خانه، مشکلاتی ایجاد کند. اگر شما یا یکی از عزیزان شما هر یک از علائم زیر را دارید، نوروفیدبک می تواند به شما کمک کند:

• توجه و تمرکز ضعیف
• مشکل در فوکوس کردن (متمرکز شدن)
• مشکلات رفتاری مانند انطباق ناپذیری، عملکرد ضعیف و غیره
• بیش فعالی
• تکانشگری
• کم انگیزگی

درمان سنتی برای ADHD عمدتاً روی داروها متمرکز شده است. با این حال، در سالهای اخیر تحقیقات قوی نشان داده است که نوروفیدبک در درمان این مشکل اثراتی معادل دارو دارد. در واقع، نوروفیدبک اکنون بهترین مداخله درمانی سطح اول برای ADHD است، به این معنی که بهترین روش درمانی عملی برای ADHD محسوب می شود. نوروفیدبک به بزرگسالان و کودکان می آموزد که چگونه تمرکز و توجه خود را بهبود بخشند. آموزش نوروفیدبک به عنوان خط مقدم برای درمان مشکلات توجه در آمریکای شمالی پذیرفته شده است.

بر خلاف داروها، که اثر بخشی آنها فقط تا زمانی است که مصرف می شوند، درمان نوروفیدبک مغز را به نحوی بازآموزی می کند که بتواند در دراز مدت خودش را تنظیم کند. این روش کمک می کند تا فرد با کاهش فعالیت امواج آهسته ناخواسته، متمرکز شود و بتواند با افزایش فعالیت امواج سریع مناسب، مدت زمان طولانی تری را برای حل مسئله متمرکز شود. ما همچنین می توانیم فرکانس، طول مدت و تمایل کلی به حواس پرتی را، که ویژگی ADHD است، کاهش دهیم. و در آخر، آموزش نوروفیدبک می تواند رفتار های تکانشی را هدف قرار داده، توانایی کودک را در پیروی از دستورالعمل ها بهبود بخشد. این آموزش همچنین به کودک یا بزرگسال توانایی تشخیص این موضوع را می دهد که هیچ کس باعث بهبود او نمی شود و هیچ دارویی باعث ایجاد تغییر نمی شود، برعکس، کنترل در دست خود اوست و او خود قادر است تمرکز خود را بهبود ببخشد.

اختلال توجه (ADHD)

الگوهای مغزی و ADHD

فعالیت مغزی بسیاری از مبتلایان به ADHD در بعضی از نواحی مغزی که به ما در نگه داشتن توجه و متمرکز بودن کمک می کنند، بسیار کند است. یکی از راه هایی که افراد برای جبران این کم کاری در پیش میگیرند، تلاش برای بیدار نگه داشتن مغز با درگیر شدن در فعالیت بیش از حد، مانند حرکات بدنی، از این شاخه به آن شاخه پریدن در حین کار، و غیره است. حالت آهستگی امواج برای افراد ناراحت کننده است و آنها دائماً در تلاش هستند تا مغز خود را با بیش فعالی به فعالیت وادار کنند. نوروفیدبک می تواند به مغز آموزش دهد تا فعالیت خودش را افزایش دهد، به نحوی که شما مجبور نباشید برای بیدار نگه داشتن مغزتان، خود را درگیر فعالیت ها و رفتارهای چندگانه کنید.

بلعکس، مغز برخی از مبتلایان به ADHD فعالیت خیلی سریع دارد که می تواند منجر به تکانشگری و سایر مشکلات شود. وقتی مغز ما خیلی سریع پیش می رود، آرام نشستن و پیروی از دستورهای دیگران دشوار است. در این موارد، نوروفیدبک می تواند به آرام شدن مغز کمک کند تا بتوانید احساس بهتری داشته باشید، آرام تر شوید و بتوانید دستور العمل ها را دنبال کنید و روی یک کار متمرکز شوید.

چه انتظاری از نوروفیدبک می توانید داشته باشید؟

شایع ترین نوع درمان برای ADHD، استفاده از داروهای محرک، مانند ریتالین (Ritalin) است. این داروها برای تحریک (افزایش برانگیختگی) لوبهای جلوی مغز عمل می کنند، تا از این طریق مغز را از بیدار کنند و فرد مجبور نباشد دائما این کار را خودش انجام دهد. اگرچه دارو درمانی کمک کننده است، اما تأثیرات آن تا زمانی ادامه می یابد که فرد داروی محرک را مصرف می کند. اما، نوروفیدبک به مغز می آموزد که برانگیختگی خود را تنظیم کند، به نحوی که شما نیازی به اتکای به داروها نداشته باشید. افرادی که نوروفیدبک را امتحان کرده اند، احساس بهبود تمرکز، توجه، کاهش حواس پرتی، بهبود حافظه و کاهش تکانشگری را گزارش می کنند.

تحقیقات انجام شده  در مورد نوروفیدبک و ADD/ADHD

آکادمی کودکان آمریکا (The American Academy of Pediatrics)، لیستی از روشهای درمانی مختلف برای ADHD دارد. درمان نوروفیدبک، اکنون، بهترین مداخله درمانی سطح 1 برای ADHD است، به این معنی که دارای قویترین سطح پشتیبانی، و قابل مقایسه با دارو درمانی است. چندین مطالعه با کیفیت بالا وجود دارد که تأثیر نوروفیدبک را در ADHD بررسی کرده اند. این مطالعات به بررسی اثربخشی نوروفیدبک برای ADHD پرداخته اند و شامل مطالعات MRI عملکردی و کارآزمایی های کنترل شده تصادفی هستند، تا نوروفیدبک را با دارو درمانی مقایسه کنند. مطالعات دیگری، در مورد فواید نوروفیدبک برای کودکان مبتلا به ADHD می پردازند.

بعضی از مقالات و مطالعات انجام شده در مورد اثر درمانی نوروفیدبک بر مبتلایان به ADHD:

Non-pharmacological interventions for adult ADHD: a systematic review. (2020)  Nimmo-Smith V, Merwood A, Hank D, et al. Psychological Medicine.:1-13.

Neurofeedback as a Treatment Intervention in ADHD: Current Evidence and Practice. (2019) Enriquez-Geppert S, Smit D, Pimenta MG, Arns M.  Curr Psychiatry Rep. 21(6):46. Published 2019 May 28.

Effects of neurofeedback versus methylphenidate for the treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder protocol for a systematic review and meta-analysis of head-to-head trials. (2018) Yan L, Zhang J, Yuan Y, Cortese S. Medicine (Baltimore). 2018;97(39):e12623.

دکتر مهدی دهقانی

متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات.دارای مدرک دکتری عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و بورد تخصصی بیماریهای مغز و اعصاب و ستون فقرات از دانشگاه علوم پزشکی تبریز.

تلفن های تماس مطب : ۰۲۱-۴۴۴۷۷۴۶۷- ۰۹۳۸۳۱۱۷۷۱۱