افسردگی پس از زایمان،علائم،عوارض+【درمان و پیشگیری】

افسردگی پس از زایمان بیماری است که در برخی از مادران بروز می کند، ما در اینجا قصد داریم این بیماری را به همراه علائم و عوارض آن بررسی کرده و در ادامه راهکارهایی به شما معرفی کنیم که هم بتوانید از این بیماری پیشگیری کنید و هم روش های ساده و بدون داروی درمان را نیز به شما معرفی خواهیم کرد.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی پس از زایمان یکی دیگر از انواع افسردگی در زنان می باشد و به عنوان یک بیماری شناخته می شود. آمارها نشان می دهد که از بین هر 100 خانم، حدود 10 الی 15 نفر پس از زایمان درگیر بیماری افسردگی هستند. وقتی صحبت از افسردگی است یعنی فرد دچار مشکلاتی در خلق و خو می شود. همینطور در مراقبت از فرزند خود نیز با مشکل روبرو است. او بی حوصله است، نسبت به اندام خود حس بدی دارد و ساده ترین کارها برای او سخت و دشوار به نظر می رسد.

افسردگی پس از زایمان معمولاً در عرض یک الی دو ماه پس از زایمان آغاز می شود. همینطور چند ماه پس از تولد نوزاد نیز ممکن است دیده شود.

علت افسردگی بعد از زایمان

چرا دچار افسردگی پس از زایمان می شویم؟ یکی از مهمترین دلایل آن عوامل محیطی است. مثلاً اینکه در زندگی خود رفاه ندارید، افراد زیادی در زندگی شما دخالت می کنند و یا الگوی زندگی شما ناسالم است.

اهل غذاهای فست فود هستید و یا حمایت درست عاطفی و جنسی از همسر خود ندارید. همه این موارد زمینه ساز افسردگی پس از زایمان محسوب می شود و به طور کلی نیاز است الگوی خواب شما تنظیم شود و موقعیت آن سنجیده شود.

علائم و نشانه های افسردگی بعد از زایمان

علائم مربوط به افسردگی پس از زایمان برای هر شخص با شخص دیگر فرق دارد. اولین و مهمترین علائم مربوط به افسردگی است. در اکثر مواقع شما احساس نارضایتی از زندگی دارید و بغض همیشگی با شما همراه است. این حالات در زمان غروب خورشید بیشتر رخ می دهد.

زود رنج بودن از دیگر علائم افسردگی پس از زایمان محسوب می شود به طوری که از ساده ترین رفتارها احساس رنج دارید و زود عصبانی می شوید و این موضوع برای شما غیر قابل کنترل است.

به طور کلی این بیماری چندین علائم عمومی دارد که در زیر به آن ها اشاره میکنیم:

• خلق افسرده یا نوسانات خلقی شدید
• گریه زیاد
• مشکل در برقراری ارتباط با کودک
• کناره گیری از خانواده و دوستان
• از دست دادن اشتها یا خوردن بسیار بیشتر از حد معمول
• ناتوانی در خواب (بی خوابی) یا خواب زیاد
• خستگی شدید یا از دست دادن انرژی
• کاهش علاقه و لذت به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
• تحریک پذیری و عصبانیت شدید
• ترس از اینکه مادر خوبی نیستید
• نا امیدی
• احساس بی ارزشی، شرم، گناه یا بی کفایتی
• کاهش توانایی در تفکر واضح، تمرکز یا تصمیم گیری
• بی قراری
• اضطراب شدید و حملات پانیک
• افکار منفی مانند آسیب رساندن به خود یا کودکتان
• افکار مکرر مرگ یا خودکشی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بعد از تولد نوزادتان احساس افسردگی می کنید، ممکن است نسبت به اعتراف به آن بی میل باشید یا از گفتن آن به اطرافیانتان خجالت بکشید. اما اگر علائمی که در بالا گفته شد را در خود احساس کردید، با پزشک خود تماس بگیرید و یک قرار ملاقات تعیین کنید. اگر علائمی دارید که نشان می دهد ممکن است روان پریشی پس از زایمان داشته باشید، فورا کمک بگیرید.

روان پریشی پس از زایمان چیست؟

روان پریشی پس از زایمان یک وضعیت نادر است که به طور معمول در هفته اول پس از زایمان ایجاد می شود. علائم و نشانه ها شدید هستند. علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرگمی
• افکار وسواسی در مورد کودکتان
• توهم و هذیان گویی
• اختلالات شدید در خواب
• انرژی و تحریک بیش از حد
• پارانویا
• تلاش برای آسیب رساندن به خود یا کودکتان

روان پریشی پس از زایمان ممکن است منجر به افکار یا رفتارهای تهدید کننده زندگی شود و نیاز به درمان فوری دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری روان پریشی پس از زایمان اینجا کلیک کنید

چگونه این بیماری را درمان کنیم؟(روش های درمان)

روش های درمان افسردگی پس از زایمان متفاوت است. هم می بایست از پزشک و روانشناس کمک بگیرید، هم خودتان به خودتان کمک کنید و هم نیاز است همسر شما به شما کمک کند.
روان درمانی یکی از راه های درمان افسردگی بعد از زایمان است. در این روش قرار است در مورد احساسات خود صحبت کنید. بیان احساسات چقدر هم که سخت باشد باید صورت بگیرد. یک مشاور در این زمینه می تواند بهترین گوش شنوا برای شما باشد.

روان درمانی نیاز به سطح تخصصی گسترده ای دارد و به طور کلی می توان از خدمات لازم در زمینه روان درمانی استفاده کنید.
در روش روان درمانی شما می توانید صحبت کنید، گریه کنید یا بلند بخندید، می توانید از چندش آور ترین احساسات خود صحبت کنید و در این زمینه همه چیز برای شما فراهم است تا اثربخشی بهتری داشته باشید.

درمان افسردگی و اضطراب بعد از زایمان به واسطه دارو نیز ممکن است. اینکه بتوانید خودتان را با تکنیک های موجود و استفاده از دارو آرام تر سازید. داروی ضد افسردگی در صورتی که در دوره شیردهی باشد می بایست به دقت و طبق نظر پزشک استفاده شود.
سایر روش های درمان افسردگی بعد از زایمان سزارین و طبیعی از قرار زیر است:

• نیاز است که خواب کافی داشته باشید.
• می بایست زمان اختصاصی برای ورزش کردن در نظر داشته باشید.
• بهتر است که وعده های غذایی خود را مقوی تر کنید.
• در سبک زندگی خود تغییر ایجاد کنید، پیاده روی کنید و همینطور یک سری تمرینات ورزشی داشته باشید.
• سطح انتظارات خود را واقع بینانه کنید.
• بهتر است خودتان، خودتان را از افسردگی نجات دهید و منتظر معجزه نباشید.
• داروهایی که در درمان افسردگی بعد از زایمان استفاده می شود

یک سری روش های درمان گیاهی افسردگی بعد از زایمان وجود دارد که در لیست طب سنتی قرار گرفته است و می تواند نتیجه خوبی ایجاد کند. می توانید عطر گل نسترن را استنشاق کنید.

همینطور می توانید از دمنوش بادرنجبویه استفاده کنید. استفاده از دمنوش ها باید با نظر پزشک باشد. از سوی دیگر در طب سنتی به بخور سرکه و آب به تناسب آب 4 و سرکه 1 نیز اشاره شده است. یوگا را جدی بگیرید.

یوگا از اصلی ترین روش های درمان افسردگی پس از زایمان محسوب می شود. به طور کلی یک سری درمان روانشناختی وجود دارد که می تواند موقعیت درمان را بهبود دهد.

برای درمان افسردگی بعد زایمان داروهای شیمیایی هم وجود دارند. بعضی از این داروها در دوران شیردهی هم قابل استفاده هستند. معمولا این داروها وابستگی نمی دهند. دوره درمان با دارو ممکن است شش ماه یا بیشتر طول بکشد.

بهترین روش درمان غیر دارویی که باید بشناسید!

روش های درمانی نوروفیدبک و لورتانوروفیدبک از جدیدترین روشهای درمان افسردگی و اضطراب محسوب می شوند. مزیت این درمانها این است که کاملا بدون عارضه هستند و لذا در دوران بارداری و شیردهی بهترین گزینه محسوب میشوند.

مزیت دیگر این روشها اینست که طول دوره درمان فقط سه الی چهار ماه است و سپس درمان تمام میشود. بعد پایان درمان وضعیت شما تثبیت میگردد و عود نخواهد داشت. در این روشهای درمانی پزشک به تنظیم عملکرد مغز می پردازد و قسمتهای مختل شده از مغز را درمان میکند. پس میتوان گفت که این روش به درمان ریشه ای مشکل می پردازد.

اگر افکار خطرناکی مانند خودکشی به سراغمان آمد چه کنیم؟

اگر در هر زمانی به فکر آسیب رساندن به خود یا نوزادتان افتادید، فوراً از همسر یا عزیزان خود برای مراقبت از نوزادتان کمک بگیرید و برای دریافت کمک با ۱۲۳ که متعلق به اورژانس اجتماعی است تماس بگیرید تا به صورت رایگان به شما کمک کنند.

همچنین شماره ۱۴۸۰ برای مشاوره تلفنی رایگان از ساعت ۶ صبح تا ۹ شب از سراسر کشور قابل دسترسی است.

مهمترین تستی که که از مادران بیمار گرفته می شود!

تست ادینبورگ یکی از مهمترین تست های مربوط افسردگی پس از زایمان محسوب می شود. در این تست مادر بر اساس شرایط روحی هفته قبل خود گزینه مناسب را انتخاب می کند. پرسشنامه این تست کامل و معتبر است و سوالات به صورت چهار گزینه طراحی شده اند. پاسخ دهی به تمام سوالات نیاز است. بروز نشانه های افسردگی معمولا تا 6 هفته بهد زایمان صورت می گیرد.

تست ادینبورگ در مورد تشویش و هیجان سوال می کند. همینطور شرایط غمگینی و افسردگی افراد نیز مورد بررسی قرار می گیرد. به طور کلی سطح افسردگی و خواب افراد سنجیده می شود.

کارهایی که حتما باید همسرتان انجام دهد!

نقش همسر در افسردگی پس از زایمان به طور کلی روتین خاص خود را دارد. در واقع این همسر شما است که می تواند انگیزه زندگی را در شما بیشتر کند و صبوری را در شما به رشد برساند. همسر نقش مهمی در روبرویی با بحران افسردگی پس از زایمان دارد و در این زمینه ساز و کار خوبی را می تواند انجام دهد. البته که موقعیت این بیماری در افراد مختلف با هم فرق دارد.

این بیماری چه عوارضی دارد؟

اگر افسردگی پس از زایمان درمان نشود، می تواند در پیوند عاطفی بین مادر و فرزند اختلال ایجاد کند و باعث مشکلات خانوادگی شود.

برای مادرانی که بیماری شان درمان نمی شود،ممکن است این بیماری ماه ها یا بیشتر طول بکشد و گاهی اوقات به یک اختلال افسردگی مزمن تبدیل می شود.

افسردگی بعد از زایمان حتی در صورت درمان، خطر ابتلای زنان به دوره های بعدی افسردگی مزمن را افزایش می دهد.

برای پدران، این بیماری می تواند یک اثر موج دار داشته باشد و باعث فشار عاطفی برای همه افراد نزدیک به نوزاد شود. وقتی مادری که تازه از زایمان رها شده و دچار افسردگی شده است، خطر ابتلا به افسردگی در پدر نوزاد نیز ممکن است افزایش یابد. و پدران جدید در حال حاضر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند، خواه شریک زندگی آنها تحت تأثیر قرار گرفته باشد یا خیر.

این بیماری برای کودکان نیز اثرات سوء بسیاری می تواند داشته باشد. مشکلاتی از قبیل اختلالات عاطفی و رفتاری، مشکلات سو تغذیه و رشد و مشکلات اختلال در خواب کودک.

چگونه از افسردگی پس از زایمان پیشگیری کنیم؟

اگر سابقه افسردگی به ویژه افسردگی پس از زایمان دارید، اگر قصد بارداری دارید یا به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.

در طول بارداری، پزشک می تواند شما را از نظر علائم و نشانه های افسردگی از نزدیک تحت نظر داشته باشد. او ممکن است از شما بخواهد که یک پرسشنامه غربالگری افسردگی را در دوران بارداری و پس از زایمان تکمیل کنید.

گاهی اوقات افسردگی خفیف را می توان با مشاوره یا سایر روش های درمانی ساده مدیریت کرد. در موارد دیگر، داروهای ضد افسردگی ممکن است توصیه شود – حتی در دوران بارداری.
پس از تولد نوزاد، پزشک ممکن است معاینه زودهنگام پس از زایمان را برای بررسی علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان توصیه کند. هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان زودتر شروع می شود. اگر سابقه افسردگی پس از زایمان دارید، پزشک ممکن است بلافاصله پس از زایمان درمان ضد افسردگی یا روان درمانی را توصیه کند.

دکتر مهدی دهقانی

متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات.دارای مدرک دکتری عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و بورد تخصصی بیماریهای مغز و اعصاب و ستون فقرات از دانشگاه علوم پزشکی تبریز.

تلفن های تماس مطب : ۰۲۱-۴۴۴۷۷۴۶۷- ۰۹۳۸۳۱۱۷۷۱۱