اگر بیماری از دارو درمانی یا روان درمانی گریزان باشد، نوروفیدبک به او تجویز می شود. حال سوال اینجاست که آیا نوروفیدبک تاثیرگذار است؟ Neurofeedback یک نوع روش درمانی نوین محسوب می شود.
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک نوعی روش غیر تهاجمی برای اندازه گیری و کنترل امواج مغزی است. این روش به مراجعه کنندگان این امکان را می دهد تا بتوانند عملکرد مغز خود را ببینند و به نوعی به مغز خود آموزش دهند.
این روش برای کاهش علائم اختلال نقص توجه-بیش فعالی و همینطور اضطراب و افسردگی استفاده می شود. الکتروانسفالوگرافی یا EEG که به عنوان نوار مغزی شناخته می شود سبب ثبت امواج الکتریکی خواهد شد. این امواج از فعالیت مغز تصویر برداری می کنند. در جلسات نوروفیدبک این امواج مغزی به واسطه صدا و تصویر کنترل می شود.
بیشتر بخوانید :
روش کار به این صورت است که شخص روی صندلی می نشیند و اپراتور دستگاه را به همراه حسگرهای مخصوصی به پوست سر وصل می کند. در نهایت روی صفحه نمایشگر، برنامه نوار مغزی و سیگنال های مغز بررسی می شود.
به کمک ثبت دستگاه، یک سری اطلاعات درباره امواج مختلف مغز ارائه می شود. شخص یک سری تصاویر را روی صفحه نمایش مشاهده می کند و سیستم عصبی مرکزی سیگنال های بازخورد را از برنامه دریافت می کند. در نهایت برنامه فعالیت امواج مغزی شخص را به سمت الگوهای کنترل شده تری هدایت می کند.
آیا نوروفیدبک برای درمان ADHD موثر است؟
بله، طبق مطالعات متعدد انجام شده در نقاط مختلف دنیا، درمان نوروفیدبک موثر است. به طور کلی در حین درمان نوروفیدبک، وضعیت روانی شخص بهبود می یابد. او عادت های قدیمی و نامطلوب مغزی خود را به طور طبیعی به عادت های سالم تر تغییر می دهد. در واقع می توان مثال زد مبنی بر اینکه شخص مشغول به عضله سازی است و یا قصد دارد مسیر های عصبی جدیدی را در مغز خود ایجاد کند. اولین تغییرات معمولاً در طی 6 الی 8 جلسه اول رخ می دهد. اما به طور کلی حداقل 30 جلسه برای تثبیت درمان نیاز است. گاه نیز پروسه درمانی بیشتر می شود.
آزمایش های انجام شده روی سه گروه از افراد
آزمایش ها و پژوهشهای بسیار زیادی به بررسی تاثیر نوروفیدبک پرداخته اند. مثلا در یک پژوهش مهم افراد به سه گروه تقسیم شدند. دسته اول از روش درمان گروه رفتاری شناختی استفاده کرده اند. دسته دوم به واسطه نوروفیدبک تست شدند و دسته سوم نیز از روش نوروفیدبک ساختگی یا بدل استفاده کردند. به این معنی که مراجعه کننده فکر می کند که Neurofeedback دریافت می کند اما اینگونه نیست. نتایج اینطور مشخص کرد که در مقایسه با روش های رفتاری شناختی، نوروفیدبک نیز تاثیر درمانی واضحی داشت. البته به طور کلی نوروفیدبک در درمان ADHD مفید است و می تواند عملکرد خوبی داشته باشد. این موضوع گزینه درمانی محسوب می شود و باید به آینده آن امیدوار بود.
بیشتر بخوانید: آموزش نوروفیدبک【5 مرکز برتر】در سال 1401
تحقیقات حاکی بر تایید یا عدم تایید مقالات علمی در مورد Neurofeedback
در دنیای سریع و مدرن امروزی همه افراد به دنبال یک سری روش های نوین و سریع هستند. روش هایی مثل نوروفیدبک راه حل سریع تری برای مسائل تقویت تمرکز و تقویت حافظه و کاهش اضطراب محسوب می شوند. به طور کلی می توان گفت که بدون مداخله دارویی می توان از روش نوروفیدبک نتیجه گرفت. اینطور که مشخص است نوروفیدبک یک سری اثرات بارز روی عملکرد شخص می گذارد که می تواند به نوبه خود قابل قبول باشد. بهبود عملکرد مغز و تقویت تمرکز مهمترین تغییرات هستند. مداخله دارویی و جلسات درمانی می تواند در کنار این روش موثرتر به نیز باشند. به طور کلی عدم مداخله سریع و درمان به موقع اختلالات عملکردی مغز سبب می شود تا اثرات جبران ناپذیری روی فرد و زندگی اش بگذارد.
اگر مشکل شخص حاد باشد احتمالا این روش نمی تواند بسرعت تاثیر خاصی بگذارد و لازم است ابتدا از روشهای سریعتر، مثل داروها، استفاده کرد. اما زمانی که هنوز مشکل چندان پیشرفته نیست می توان به درمان به روش نوروفیدبک کاملا امیدوار بود. تقویت عملکرد فردی می تواند به واسطه هر روشی صورت بگیرد اما برخی از روش ها می توانند اثربخشی بهتری داشته باشند.
بیشتر بخوانید: بهترین مرکز نوروفیدبک در تهران کجاست؟
تجهیزات نوروفیدبک
برای اجرای عملیات نوروفیدبک نیاز به یک سری دستگاه های خاص است که دستگاه نوروفیدبک نام دارد. این دستگاه به طور کلی در طی 6 الی 8 جلسه اول می تواند یک سری تغییرات ایجاد نماید. اما به طور کلی کار درمانی با این دستگاه دشوار است و نیاز به تخصص کافی دارد. قبل از شروع درمان باید همه جوانب سنجیده شود.
در بهترین شرایط می توان گفت که روند درمان بر اساس مدت زمان بیشتر سنجیده می شود. درمان باید به صورت کاملاً دقیق دنبال شود. شرایط جسمانی شخص سنجیده شود. اگر شرایط قابل قبول نبود می بایست روش دیگری انتخاب شود.
وضعیت روانی و عادت های شخص به صورت دوره ای می بایست گزارش گیری شود. در مجموع Neurofeedback یک روش خوب و بدون دارو در درمان بعضی اختلالات است. این موضوع از نظر بسیاری از محققان ثابت شده است و مشکلی به همراه ندارد. اما میزان اثربخشی این روش به درمانگری که آنرا انجام میدهد و دانش و تجربه او کاملا بستگی دارد.
هر چقدر درمان مسیر درست تری را در پیش بگیرد، نتیجه رضایت بخش تر خواهد بنابراین نیاز است که همه جوانب سنجیده شود.